Τα νέα όπλα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για την πάταξη της φοροδιαφυγής
Νέα ελεγκτικά εργαλεία και νέου τύπου ελέγχους ενεργοποιεί από το νέο έτος η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), κλείνοντας όσο το δυνατόν περισσότερο τα παράθυρα φοροδιαφυγής.
Με τις νέες διαδικασίες διευκολύνονται σε σημαντικό βαθμό οι ελεγκτές, ενώ ταυτόχρονα κατοχυρώνονται και οι ελεγχόμενοι από συμπεριφορές ελεγκτών που δεν συμβαδίζουν με το πνεύμα της φορολογικής διοίκησης.
Το υπουργείο Οικονομικών στοχεύει στην είσπραξη πρόσθετων φορολογικών εσόδων 3 δισ. ευρώ έως το 2027, τα οποία αποτελούν το κλειδί που θα ανοίξει την πόρτα σε νέα μείωση των φορολογικών συντελεστών και επιβαρύνσεων.
Νέα μέτρα
Οι φοροελέγχοι αλλάζουν… επίπεδο με νέα μέτρα και νέα ελεγκτικά εργαλεία όπως:
Έλεγχοι με κάμερες. Οι φορολογικοί έλεγχοι, εντός ή εκτός των επαγγελματικών εγκαταστάσεων των φορολογουμένων, θα μπορούν να καταγράφονται για λόγους διαφάνειας με κάμερες, ύστερα όμως από προηγούμενη ενημέρωση των φορολογουμένων. Το οπτικοακουστικό υλικό θα φυλάσσεται για έξι μήνες και μετά θα καταστρέφεται. Επίσης, για μεγαλύτερη διαφάνεια, θα μπορούν να καταγράφονται και οι προγραμματισμένες συναντήσεις των ελεγκτών με τους φορολογουμένους στα γραφεία της ΑΑΔΕ, ενώ στην περίπτωση αυτή το υλικό θα διατηρείται για πέντε χρόνια. Επίσης προβλέπεται δυνατότητα εγκατάστασης και χρήσης καμερών κατά τη διενέργεια και των τελωνειακών ελέγχων.
Επέκταση έμμεσων τεχνικών ελέγχων. Οι έμμεσες τεχνικές, που βασίζονται σε στοιχεία όπως οι τραπεζικές καταθέσεις, οι δαπάνες σε μετρητά, η ρευστότητα του φορολογουμένου κ.ά., επεκτείνονται πλέον για τον προσδιορισμό των εισοδημάτων και σε τρεις ακόμη περιπτώσεις:
1) Οταν δηλώνεται ζημία σε τρία τουλάχιστον συνεχόμενα έτη και δεν προκύπτει ο τρόπος χρηματοδότησης της επιχείρησης, με τον οποίο καλύπτονται οι υποχρεώσεις της.
2) Οταν υπάρχει σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ αγορών, πωλήσεων και αποθεμάτων.
3) Οταν ο συντελεστής μεικτού κέρδους που προκύπτει από τα δηλούμενα αποτελέσματα είναι διαφορετικός από αυτόν που προκύπτει βάσει των παραστατικών αγορών και πωλήσεων.
Με τις έμμεσες τεχνικές, προσδιορίζονται τα κέρδη και το εκκαθαριστικό βγαίνει με κατ’ εκτίμηση φόρο.
Υποχρεωτική ηλεκτρονική διαβίβαση εσόδων – εξόδων στην πλατφόρμα. Οι εκπτώσεις φόρων και οι δαπάνες προς έκπτωση δεν θα λαμβάνονται υπόψη, αν τα παραστατικά στα οποία στηρίζονται δεν έχουν διαβιβασθεί ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ. Επίσης τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν μπορεί να είναι μικρότερα από τα έξοδα που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα. Οσοι δεν στέλνουν τα δεδομένα θα βρίσκονται αντιμέτωποι με πρόστιμα τα 250-500 ευρώ την ημέρα.
«Κλείδωμα» φορολογικών δηλώσεων. Από την 1η Ιανουαρίου 2024 οι κωδικοί των δηλώσεων ΦΠΑ για έσοδα και έξοδα «κλειδώνουν» ενώ από το 2025 αντίστοιχο «κλείδωμα» σχεδιάζεται και για τις φορολογικές δηλώσεις. Τα έσοδα που υποβάλλονται στη δήλωση ΦΠΑ δεν μπορεί να είναι λιγότερα από αυτά που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA και αντίστοιχα τα έξοδα που υποβάλλονται στη δήλωση ΦΠΑ δεν μπορεί να είναι περισσότερα από αυτά που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA. Οι δηλώσεις ΦΠΑ θα προσυμπληρώνονται αυτόματα από την ΑΑΔΕ, με βάση τα στοιχεία που θα έχουν αναρτηθεί στην πλατφόρμα myDATA. Οι φορολογούμενοι θα έχουν τη δυνατότητα μόνο να προσθέτουν έσοδα ή να μειώνουν δαπάνες.
Αυτοματοποιημένος έλεγχος προσαύξησης περιουσίας. Από τον Ιανουάριο του 2024 η ΑΑΔΕ ενεργοποιεί ένα νέο σύστημα το οποίο υπόσχεται άμεση πρόσβαση στα δεδομένα καταθέσεων, χορηγήσεων, επενδύσεων, θυρίδων ή ακόμα και των ηλεκτρονικών πορτοφολιών των φορολογουμένων που ελέγχει. Το νέο σύστημα θα αξιοποιεί τα δεδομένα του Αρχείου Χρηματοπιστωτικών Προϊόντων και Αναλυτικών Χρηματοπιστωτικών Συναλλαγών, με στόχο την ταχεία λήψη και επεξεργασία στοιχείων και πληροφοριών που αφορούν σε ελεγχόμενα πρόσωπα, κατά τρόπο τυποποιημένο και ενιαίο. Ετσι, ο προσδιορισμός της φορολογητέας ύλης γίνεται πολύ πιο εύκολη υπόθεση και ανοίγει ο δρόμος για να μπει φρένο σε φαινόμενα εκτεταμένης φοροδιαφυγής.
POS παντού και διασύνδεσή τους με τις ταμειακές μηχανές. Από την άνοιξη του 2024 ταμειακές μηχανές και POS θα είναι «σάρκα μία» με πλήρη καταγραφή όλων των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο και με δυνατότητα άμεσης διασταύρωσης από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται, το αργότερο έως τις 29 Φεβρουαρίου 2024, να αναβαθμίσουν την ταμειακή μηχανή τους, εφόσον απαιτείται, και να ολοκληρώσουν τη διασύνδεση με τα POS τους.
Η διασύνδεση των ταμειακών με τα POS αναμένεται να κλείσει παράθυρα φοροδιαφυγής καθώς τα POS, δεν θα λειτουργούν αυτόνομα για χρεωστικές συναλλαγές. Τα πληκτρολόγια των POS θα κλειδώνουν και θα ανοίγουν μόνο εφόσον εκδοθεί μια και μοναδική απόδειξη από την ταμειακή μηχανή. Από τις αρχές του νέου έτους εκμεταλλευτές ταξί, όσοι δραστηριοποιούνται στις ασφάλειες ζωής, στις λαϊκές αγορές, οι μεσίτες και οι ασφαλιστικοί πράκτορες στις αγοραπωλησίες ακινήτων θα πρέπει να διαθέτουν POS και να δέχονται πληρωμές με κάρτες. Επίσης μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2024, όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει να έχουν συνδέσει τον επαγγελματικό τους λογαριασμό με το σύστημα άμεσων πληρωμών IRIS για να δέχονται πληρωμές από φυσικά πρόσωπα.
«Κόφτες» στη χρήση μετρητών. Οι αγοραπωλησίες ακινήτων θα γίνονται αποκλειστικά με χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής ενώ τα πρόστιμα για πωλήσεις άνω των 500 ευρώ με μετρητά που επιβάλλονται σε επιτηδευματίες και επιχειρήσεις θα ανέρχονται στο διπλάσιο της αξίας της συναλλαγής. Για παράδειγμα για μια συναλλαγή αξίας 1.000 ευρώ που έγινε σε μετρητά το πρόστιμο θα ανέρχεται σε 2.000 ευρώ.
Υποχρεωτικά ηλεκτρονικά τιμολόγια. Μέσα στο 2024 θα γίνει υποχρεωτική η ηλεκτρονική τιμολόγηση.
Ψηφιακό πελατολόγιο. Συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών και επιχειρήσεων θα είναι υποχρεωμένες να τηρούν ψηφιακό πελατολόγιο.